ربات چیست؟
Robot از کلمه چک “robota” به معنی “کار اجباری یا کار” است. ما امروز از کلمه “ربات” استفاده می کنیم به معنای دستگاه ساخته شده انسان است که می تواند کار یا سایر کارهایی را انجام دهد که بطور خودکار یا از راه دور توسط انسان انجام می شود. رباتیک علم و مطالعه ربات ها است.
در دنیای امروزه ربات ها سر و صدای زیادی را به پا کرده اند و در زمینه های مختلفی مورد استفاده قرار میگرند که حتی در المپیک زمستانی هم ربات ها نقش مهم و کلیدی را بر عهده داشتند. اما این سوال پیش می آید که در آینده نزدیک ربات های جای انسان ها را خواهند گرفت؟ آیا بسیاری از شغل‌ها در آینده به علت حضور ربات‌ها از بین خواهند رفت؟
بشر به خاطر داشتن خلاقیت و ابتکار خود یک قدم از ربات همیشه جلوتر خواهد بود زیرا ربات ها فاقد خلاقیت هستند و از این بابت قابل قیاس با انسان ها نیستند. سیستم‌های آموزشی ما باید نسل جدید را برای این پدیده آماده کنند. باید به این نکته توجه داشت که با وجود این که ربات‌ها به تدریج بهتر و باهوش‌تر می‌شوند ولی انسان، ویژگی‌هایی دارد که ربات هیچ‌گاه به آن نخواهد رسید. باید در آموزش نسل جدید، به ویژه در تحصیلات عالیه بر این ویژگی‌ها تکیه کرد.
ربات ها چه می کنند؟
تصور کنید که کار شما این است که یک پیچ روی یک توستر را محکم کنید. و شما این کار را بارها و بارها در توستر ، روز به روز ، هفته ها ، ماهها یا سالها انجام می دهید. این نوع کارها توسط ربات انجام می شود. امروزه بیشتر ربات ها برای انجام اقدامات تکراری یا کارهایی که برای انسان بسیار خطرناک هستند استفاده می شوند. یک ربات برای ورود به ساختمان که بمب احتمالی دارد ایده آل است. از ربات ها نیز در کارخانه ها برای ساخت مواردی مانند اتومبیل و الکترونیک استفاده می شود. اکنون ربات ها در پزشکی ، برای تاکتیک های نظامی ، برای یافتن اشیاء در زیر آب و اکتشاف سیارات دیگر استفاده می شوند. فناوری رباتیک به افرادی که دست و پا خود را گم کرده اند کمک کرده است. ربات ها ابزاری عالی برای کمک به بشر هستند.
ربات‌ها چه خطری برای انسان دارند؟
امکان بررسی خطرات هوش مصنوعی از سه دریچه مختلف وجود دارد. نگاه اول بر این باور است که انسان برای به انجام رساندن تصمیماتی خاص و منفی از هوش مصنوعی استفاده خواهد کرد. ساده‌ترین توضیح می‌تواند ربات‌های جنگی باشد که همین امروز هم نشانه‌هایی از آن را شاهد هستیم. جنگی را تصور کنید که در یک سو انسان‌ها قرارگرفته‌اند و از سوی دیگر ربات‌هایی گماشته شده برای قتل انسان. در چنین جنگی چه ربات‌ها برنده شوند چه انسان، هزینه‌های جانی و مالی زیادی از دست خواهد رفت.
نگاه دوم این است که ربات یا هوش مصنوعی ممکن است برای عملی مفید برنامه‌ریزی شود، اما راهی اشتباه و خطرناک را برای گرفتن نتیجه انتخاب کند. انتخاب‌های یک ربات ممکن است با سیستم فکری انسان متفاوت باشد. انتخاب‌هایی که هرچند برای ایده‌ای مثبت انجام می‌شوند، اما می‌تواند جان انسان را به خطر بیندازد.
نگاه و دریچه پایانی، ربات‌هایی را پیش‌بینی می‌کند که قدرت تصمیم‌گیری دارند، نوعی از وجدان و تفکر انسانی را یادگرفته‌اند و خسته از بردگی انسان، انقلاب خواهند کرد. درصورتی‌که شکل زندگی مصنوعی را باور داشته باشیم، استفاده از ربات‌ها برای فعالیت‌هایی که خودمان علاقه‌ای به آن‌ها نداریم، نمونه‌ای از برده‌داری است. تعریف اصلی از موجود زنده به قدرت انتخاب بر می‌گردد. آیا اگر یک ربات توانایی انتخاب داشته باشد، یک موجود زنده به‌حساب می‌آید؟ رباتی که خشم، ناراحتی و بی‌عدالتی را تجربه کند و توانایی تجربه احساسات را داشته باشد از این برده‌داری مدرن ناراضی نخواهد بود؟
نگاه سوم در زمینه خطرات ربات‌ها بر این باور است که با توانایی تجربه احساسات، ربات‌ها به شکلی متفاوت از زندگی تبدیل می‌شوند که روزی بر علیه بی‌عدالتی‌های انسان‌ها انقلاب خواهند کرد. هوش مصنوعی توانایی و سرعتی بالاتر از انسان دارد و اگر احساس را نیز به آن اضافه کنیم به شکلی برتر از حیات انسان تبدیل خواهد شد. موجودی که سریع‌تر فکر می‌کند، منطقی‌تر تصمیم می‌گیرد و از نظر فیزیکی و ارتباطی نیز از انسان قدرتمندتر است بدون شک در جنگ مقابل با انسان پیروز خواهد شد.
نمونه‌ای واضح از چنین آینده‌ای را می‌توانید در سریال محبوب Altered Carbon مشاهده کنید. در این سریال یک هوش مصنوعی خاص، تمامیت یک هتل را شامل می‌شود. این هوش مصنوعی که POE نام دارد درب‌ها، آسانسور‌ها و دیگر اجزای هتل را کنترل نمی‌کند بلکه این اجزا جزئی از وجود او هستند. رباتی بزرگ که به‌صورت طبیعی و مجازی در زندگی افراد حضور دارد. این ربات احساسات انسانی را نیز تجربه می‌کند و به‌صورت همزمان جلساتی را با دیگر ربات‌ها برگزار می‌کند. جلساتی که در فضایی مجازی و خارج از دید انسان رخ می‌دهد و ربات‌هایی که هرکدام شخصیت خاص خود را دارند.